Apstrakt: U članku se, na osnovu relevantnih izvora i literature, analizira odnos ruskog publiciste Vasilija Vodovozova (1864–1933) prema Srbiji u toku Prvog svetskog rata. Kao ratni dopisnik u Srbiji, Vodovozov je putovao kroz Makedoniju i ispitivao raspoloženje tamošnjeg stanovništva. Usled povoljnih utisaka stečenih na putu i privrženosti načelu samoopredeljenja naroda, u svojim potonjim člancima i knjigama pretežno je podržavao srpske ratne ciljeve.

Ključne reči: Vasilij Vodovozov, Srbija, Rusija, Bugarska, Makedonija, Balkansko poluostrvo, Prvi svetski rat, nacionalno pitanje

Rezime

Ruski publicista, pravnik i političar Vasilij Vodovozov (1864–1933) od mladosti se zanimao za balkanske probleme, a naročito makedonsko pitanje. Kao socijalista privržen načelu samoopredeljenja naroda, uvek se zalagao za nezavisnu makedonsku državu. U vreme Balkanskih ratova je, u skladu sa time, više naginjao probugarskom stavu. Međutim, nakon što je početkom Prvog svetskog rata boravio u Srbiji kao ratni dopisnik, Vodovozov je zauzeo prosrpski stav. Prilikom putovanja kroz Makedoniju ispitivao je raspoloženje tamošnjeg stanovništva istekao relativno povoljan utisak o srpskoj upravi. Usled toga je tokom naredne tri godine u svojim člancima i knjigama pretežno podržavao srpske ratne ciljeve. Vodovozov je tvrdio da bi izmena granica u korist Bugara bila pogrešna. Prema srpskim težnjama u Albaniji bio je uzdržan, dok je Srbiju potpuno podržavao u sporovima s Rumunijom i Italijom oko teritorija sa većinskim srpskim, odnosno, južnoslovenskim stanovništvom. Februarska revolucija 1917. godine uvećala je Vodovozovljev uticaj u ruskom javnom mnjenju, ali je on posle boljševičkog preuzimanja vlasti brzo iščezao.