Apstrakt: U ovom radu se sa kulturološkog aspekta razmatra uloga ruske emigracije u formiranju slike u jugoslovenskom javnom mnjenju o životu u Sovjetskom Savezu na osnovu autentičnih svedočanstava „eksperata za ruska pitanja“ koji su bili publikovani u beogradskoj štampi tokom 1929. i 1930. godine. Analiza narativa ovih novinskih članaka i srodnih tekstova ukazuje na različitost posmatračkih pozicija u izveštavanju dvojice praških Rusa, levog esera Vladimira Ivanoviča Lebedeva i deputata partije „Seljačka Rusija“ (Krestьяnskaя Rossiя) Sergeja Semjonoviča Maslova. Studija slučaja obuhvata niz članaka objavljenih u listovima Politika, Vreme i Pravda.

Ključne reči: ruska emigracija, kulturna istorija, Kraljevina Jugoslavija, SSSR, jugoslovenska periodika, eksperti za ruska pitanja, Sergej Maslov, Vladimir Lebedev

Rezime: Glavni akcenat ovog rada stavljen je na analizu novinskih članaka dvojice ruskih emigranata koji su na stranicama beogradske štampe jugoslovenskoj javnosti prenosili „objektivne informacije“ o životu u Sovjetskom Savezu. Analizirani tekstovi levog esera Vladimira Ivanoviča Lebedeva i deputata partije „Seljačka Rusija“ Sergeja Semjonoviča Maslova objavljeni su u beogradskim listovima Politika, Vreme i Pravda u periodu od novembra 1929. do septembra 1930. godine. Status „objektivnih izveštača“ i „relevantnih stručnjaka za ruska pitanja“ među domaćom čitalačkom publikom, autori su stekli zahvaljujući posedovanju informacija prikupljenih direktno sa terena. Reč je o jednomesečnom Lebedevljevom ilegalnom boravku u SSSR-u i Maslovljevim izveštajima dobijenim od agenata koje je partija „Seljačka Rusija“, u saradnji sa drugim političkim liderima preko organizacije „Opus“, slala na terenski rad na teritoriju Sovjetskog Saveza. U radu je zastupljeno gledište da je razlika u političkim stavovima autora ovih tekstova neposredno uticala na način izveštavanja o životu u „Sovjetskoj Rusiji“, te se narativi u analiziranim tekstovima u značajnoj meri razlikuju, zavisno od toga kakve preferencije njihovi autori imaju prema Sovjetskom Savezu. Sa tim u vezi, slike i predstava o životu u Sovjetskom Savezu kod jugoslovenske čitalačke publike zasnovane su, i u značajnoj meri kreirane, na fonu ovih „objektivnih“ izveštavanja.