Apstrakt: U radu će biti prikazano prisustvo sovjetske muzike na muzičkoj sceni Kraljevine SHS/Jugoslavije. Analiza novinskih članaka i kritika, tekstova iz muzičkih časopisa i drugih napisa o sovjetskoj muzici pokazaće da je bila prisutna na koncertnim scenama, iako je Kraljevina Jugoslavija odbijala da uspostavi odnose sa Sovjetskim Savezom sve do juna 1940. godine.

Ključne reči: sovjetska muzika, Kraljevina SHS/Jugoslavija, međuratni period, jugoslovensko-sovjetski odnosi, Dmitrij Šostakovič, Aleksandar Mosolov

Rezime

U radu se govori o prisustvu sovjetske muzike na muzičkoj sceni međuratne Jugoslavije. Ova tema je veoma interesantna ako imamo uvidu da su jugoslovensko-sovjetski odnosi uspostavljeni tek u predvečerje Drugog svetskog rata. Iako se ispostavilo da je tema obimnija nego što je u prvom trenutku delovalo, potrudili smo se da obuhvatimo štoviše materijala. Ako posmatramo rusku muziku u celini, bez podele na emigrantsku i sovjetsku, ona je bila veoma prisutna u muzičkom životu Jugoslavije. Stoga smo u radu napravili podelu na tri grupe ruskih kompozitora: (1) ruski kompozitori u emigraciji, (2) starija generacija kompozitora koja stvara u Sovjetskom Savezu i (3) mlađa generacija kompozitora-pionira „nove“ muzike u Sovjetskom Savezu. To nam je pomoglo da uočimo šta je „nova“ sovjetska muzika na jugoslovenskoj sceni, te su nam se posebno izdvojila dva imena – Aleksandar Mosolov i Dmitrij Šostakovič.U radu je pažnja posvećena simfonijskom komadu Livnica Mosolova i Šostakovičevoj operi Ledi Magbet Mcenskog okruga. Potrudili smo se da izvođenja spomenutih dela stavimo u kontekst vremena i sredine, kao i da pokažemo kakav je odjek bio kod publike i kritike. Uradu smo došli do zaključka da se tokom 1920-ih godina sovjetska muzika gotovo uopšte nije izvodila, dok se njeno sporadično prisustvo uočava krajem 1930-ih godina.