Apstrakt: Članak govori o prekidu diplomatskih odnosa između Jugoslavije i Bugarske aprila 1941. i o proterivanju jugoslovenskog diplomatskog osoblja iz Sofije. U prvom delu rada dat je kratak pregled događaja koji su doveli do toga da se dve susedne balkanske zemlje svrstaju na suprotne strane u novom svetskom sukobu, dok se u drugom delu analiziraju uzroci i posledice zatvaranja jugoslovenskog poslanstva u Sofiji. Rad se zasniva na neobjavljenoj arhivskoj građi pohranjenoj u arhivima u Srbiji i Bugarskoj, objavljenim izvorima i literaturi.

Ključne reči: Jugoslavija, Bugarska, Drugi svetski rat, Nemačka, Aprilski rat, jugoslovensko poslanstvo, diplomatski odnosi

Unutrašnji slabe i spoljnopolitički nedosledne, Jugoslavija i Bugarska našle su se u veoma nezavidnom položaju na početku Drugog svetskog rata. Zahvaljujući raznim diplomatskim igrama, nemačkim popuštanjima pa pritiscima, različitim teritorijalnim aspiracijama, dve balkanske države našle su se 27. marta 1941. na suprotnim stranama u svetskom sukobu. Tokom trajanja Aprilskog rata, odnosno nemačke agresije na jugoistoku Evrope, Bugarska nije poslala trupe na Jugoslaviju, ali se preko određenih odluka nedvosmisleno svrstala na stranu agresora. Jedna od takvih odluka, koja je između ostalog servirana i iz Berlina, bila je prekid diplomatskih odnosa s Jugoslavijom. Ova odluka saopštena je mimo zvaničnih protokola na veoma grub način, i to pisaru Dragovanu Šepiću, dok su jedina preostala dva službenika poslanstva, opunomoćenik Vladimir Sokolović i protokolista Ratko Zindović, bili zatvoreni od strane bugarske policije. Ubrzo je bugarska vlada preko svojih područnih organa veoma grubo postupila sa zvaničnim jugoslovenskim predstavnicima u Bugarskoj i praktično ih proterala iz zemlje. Jugoslovenske interese u Bugarskoj potom su zastupale SAD, a nakon bugarskog objavljivanja rata ovoj državi, zastupanje interesa preuzela je Švajcarska. Zaštita ovih interesa odvijala se, međutim, u poluzvaničnim i nezvaničnim formama. Problemi vezani za jugoslovensko poslanstvo u Bugarskoj nastavili su se i posle odlaska jugoslovenskih predstavnika. Ponovno građenje odnosa počelo je tek nakon dolaska novih režima u ove dve zemlje, i to po instrukcijama iz Moskve.