Apstrakt: Članak se bavi planovima Ruskog carstva za ekonomski prodor na tržišta Srbije i drugih balkanskih zemalja krajem XIX i početkom XX veka. Zasnovan je na analizi skupa dokumenata iz Arhiva spoljne politike Ruskog carstva, koji su ovom prilikom prvi put predstavljeni naučnoj zajednici. Posebno mesto u ekonomskoj strategiji peterburških vladajućih krugova prema balkanskom regionu pripadalo je delatnosti Ruskog dunavskog parobrodskog društva. Ovoj kompaniji je bila dodeljena ne samo trgovačka nego i politička uloga, a transport ruskih naftnih derivata brodovima Društva postao je važan faktor jačanja ruskog političkog uticaja na balkanske države, pre svega na Srbiju. To je omogućavalo Ruskom carstvu da se utvrdi na naftnim tržištima balkanskih država, ali i na tržištima Austrougarske i Nemačke. Proučavanje ove teme važno je i zato što se 1914–1915. godine upravo na brodovima i baržama Ruskog dunavskog parobrodskog društva, u okviru ekspedicije posebne namene, na čelu sa M. M. Vesjolkinom, prevozila vojna oprema za Srbiju, što je postao važan faktor rusko-srpske vojne saradnje u godinama Prvog svetskog rata.

Ključne reči: Rusko carstvo, Dunav, Srbija, J. E. Gagarin-Sturdza, Milan Obrenović, Aleksandar Obrenović, E. L. Kočetov, N. V. Čarikov, A. I. Persijani, S. J. Vite, M. M. Vesjolkin