Aleksandar Raković

Savez socijalističke omladine Jugoslavije i BUM festival (1971–1978): od antisocijalističkih pojava na festivalu do socijalističkih korekcija

Apstrakt: Na osnovu štampe Saveza socijalističke omladine, muzičke i zabavno-informativne štampe, arhivske građe iz Arhiva Jugoslavije, Diplomatskog arhiva Ministarstva spoljnih poslova Republike Srbije, Istorijskog arhiva Beograda, kao i literature, rad pokazuje odnos omladinske organizacije prema opštejugoslovenskom BUM festivalu, masovnim okupljanjima hipika i antisocijalističkim pojavama koje su morale da budu korigovane  kako bi festival dobio i socijalistički karakter. 

Ključne reči: Savez socijalističke omladine, BUM festival, Jugoslavija, rokenrol, hipici

Rezime: Jugoslovenska javnost je na prelomu šezdesetih i sedamdesetih pratila velike skupove hipika na Zapadu i njihove rokenrol festivale na kojima su iskazivane antiratne i antiimperijalističke parole. Stoga je hipi pokret u Jugoslaviji bio vrlo popularan, a dugokosi hipici i rokerski sastavi nikada nisu u jugoslovenskom  socijalizmu bili kontrakultura. Očekivala se pojava „jugoslovenskog Vudstoka“. Taj epitet, doduše „malog Vudstoka“, poneo je 1972. BUM festival. Međutim, zbog antidruštvenih pojava na BUM-u 73 i antisocijalističkih pojava na BUM-u 74, Savez socijalističke omladine preuzeo je korektivnu ulogu kako bi festival, pored opštejugoslovenskog, dobio i socijalistički karakter. Takav karakter bio je izražen na BUM-u 75 i BUM-u 76, a nije osporavan ni kasnije. Uprkos tome što je Savez socijalističke omladine saorganizacijom BUM-a 75 spasio ovaj festival od gašenja, omladinska organizacija već na BUM-u 76 nije želela da bude niti pokrovitelj niti saorganizator festivala. Izvesno je da Savez omladine nadalje nije želeo da ima tutorsku ulogu, a ni nameru da služi za pokrivanje troškova festivala koji je u javnosti već bio poznat kao  gubitaš. Pritom, omladinska organizacija očito nije imala poverenje u privatne menadžere koji su vodili glavnu reč u organizaciji.  BUM 77 bio je naznaka kraja, a BUM 78 definitivni kraj ovog festivala, koji je imao pionirsku ulogu u festivalskom povezivanju jugoslovenskih rokenrol muzičara.