Petar Dragišić

Jugoslavija i opšti izbori u Italiji 1948.

Apstrakt:

Članak analizira jugoslovenske percepcije opštih izbora u Italiji 1948. godine. Istraživanje je fokusirano pre svega na izveštaje jugoslovenskog poslanstva u Rimu, koje je intenzivno pratilo predizbornu kampanju, kao i posledice ove prekretnice u hladnoratovskoj istoriji Italije. Jugoslovenski izvori time značajno osvetljavaju strategije glavnih protagonista političkih događanja u Italiji aprila 1948. Godine.

Ključne reči: izbori, 1948, Italija, Jugoslavija, Toljati

Rezime

Izbori u Italiji u proleće 1948. predstavljali su prekretnicu u posleratnoj istoriji Italije. Pobeda desnice i snaga centra nad levom koalicijom, koju su činile Komunistička partija Italije i Socijalistička partija Italije, predstavljala je presudni korak ka stabilizaciji antikomunističkog i prozapadnog bloka na Apeninskom poluostrvu. U Jugoslaviji su izbori 1948. pažljivo praćeni, pri čemu su posebno bile analizirane strategije domaćih (komunisti, socijalisti, demohrišćani, Vatikan), kao i inostranih protagonista u italijanskoj politici. Ove analize i procene su bile snažno prožete jugoslovenskom antizapadnom orijentacijom tokom prvih posleratnih godina. U izveštajima jugoslovenske ambasade u Rimu dominirale su neskrivene simpatije prema Komunističkoj partiji Italije, uprkos određenim neslaganjima sa strategijom italijanskih komunista u tom periodu. S druge strane, jugoslovenski posmatrači i diplomate snažno su osuđivali antikomunističku politiku italijanskog establišmenta i njegovih međunarodnih tutora. Dramatični tonovi u analiziranim jugoslovenskim dokumentima otkrivaju da su jugoslovenske diplomate ispravno percipirale važnost opštih izbora u Italiji aprila 1948. godine.