Skinuti kape i ćutati.
Povodom teksta „Istorija i nacionalni identitet u sarajevskoj magli:
Primjeri politizacije i mitologizacije bošnjačkog istorijskog narativa“ Dragiše Vasića
Apstrakt: U članku se vodi polemika s tekstom Dragiše Vasića objavljenom u prethodnom broju Tokova istorije. Analizira se metodologija koju Vasić koristi, izvori na kojima je zasnovao svoje teze, argumentacija koja se koristi, literatura na koju se autor poziva. Posebna pažnja je poklonjenja završnom delu njegovog teksta, koji je ocenjen kao politički pamflet nedostojan naučnog časopisa.
Ključne reči: kultura sećanja, nacionalni identitet, Bosna i Hercegovina, istoriografija, konstruktivistička teorija
Rezime
U članku se analizira način na koji je Dragiša Vasić u svom tekstu „Istorija i nacionalni identitet u sarajevskoj magli: primjeri politizacije i mitologizacije bošnjačkog istorijskog narativa“ proučavao izgradnju bošnjačkog identiteta preko zloupotreba prošlosti. Polazi se od teorijske kontradikcije, jer Vasić bošnjačkom identitetu prilazi iz konstruktivističke teorije i od toga da se taj identitet stvara, menja i prilagođava i da za to koristi stariju i noviju istoriju. Istovremeno se u tekstu pominju i neke nacije koje imaju „očvrsle“ identitete čime se primenjuje potpuno suprotna, primordijalistička teorija koja polazi od toga da identiteti mogu da očvrsnu, odnosno da proces njihovog formiranja može da se okonča. Zbog toga je izražena briga da se teorije u ovom tekstu biraju po političkim kriterijumima. Zatim se analizira žanr ovog teksta i utvrđuje se da se radi o jednom pregledu bosanskohercegovačke istoriografije i da se u njemu ne nalaze nova istraživanja. Uz to se u radu za kritiku paraistoriografskih pojava koriste radovi kritičkih bosanskih istoričara, čime se pokazalo ne samo da je ta istoriografija oštro odgovorila na pokušaje zloupotreba već i da ona nije etnički podeljena. Jasno se vidi da podela ide linijom između naučne i nenaučne istoriografije. Prikazano je i da je Vasićev rad rađen selektivno, da se bošnjački primeri prikazuju kao jedinstveni, da pošto nema komparativnih primera, dolazimo do netačnog zaključka da takvih pojava drugde nema. Osnovna zamerka je da autor ne koristi veoma obimnu stranu i domaću literaturu, pa da zbog toga etnocentrično prikazuje probleme. Poseban deo ovog rada posvećen je poslednjem delu Vasićevog rada, koji predstavlja politički pamflet i napade na niz istoričara iz Srbije i prof. Husniju Kmaberovića, organizatora History festa. Vasić je posebno pohvalio pismo banjalučkih istoričara kojim je zabranjeno gostovanje ovog festivala u Banja Luci, što je u ovom polemičkom teksu označeno kao sramni trenutak.