Tokovi istorije 1/2019

Nemanja D. ANDRIJAŠEVIĆ 

Rad prof. dr Đoka Slijepčevića na Institutu za Jugoistočnu Evropu (Südosteuropa Institut) u Minhenu 1955–1975

Apstrakt: Đoko Slijepčević (1908–1993) bio je istoričar crkve. U Minhenu se zaposlio na Institutu za Jugoistočnu Evropu (Südosteuropa Institut). Njegov dvodecenijski rad pri ovoj instituciji dosada nije bio predmet proučavanja srpskih istoričara, istraživača crkvene istorije u Srbiji, a nije bio ni tema radova u Saveznoj Republici Nemačkoj. Cilj ovog rada je pregled Slijepčevićevog angažmana na Institutu za Jugoistočnu Evropu. U radu će biti prikazani rezultati istraživanja u Bavarskom državnom arhivu (Bayerisches Hauptstaatsarchiv) i Bavarskoj državnoj biblioteci (Bayerische Staatsbibliothek), koji se tiču uloge, angažmana i aktivnosti prof. Slijepčevića na Institutu.

Ključne reči: Institut za Jugoistočnu Evropu (Südosteuropa Institut), Državni arhiv Bavarske (Bayerisches Hauptstaatsarchiv), Bavarska državna biblioteka (Bayerische Staatsbibliothek), emigracija, Minhen.

Rezime

Nakon preseljenja u Nemačku 1954, prof. dr Đoko Slijepčević zaposlio se u Institutu za jugoistočnu Evropu (Südosteuropa Institut) u Minhenu, 1955. godine. Tokom izrade ovog članka korišćena su dokumenta iz arhiva ovog instituta, kao i iz fondova Bavarskog državnog arhiva iz Minhena. U radu je data kratka istorija Instituta za jugoistočnu Evropu, a zatim je ukratko razmatran njegov rad, značaj i uticaj, i data je sinteza uloge i usmerenog delovanja Instituta na brojne društvene i političke tokove u Saveznoj Republici Nemačkoj. Potom su ispitane i detaljnije prikazane brojne pojedinosti Slijepčevićevog rada u ovom institutu: datum zaposlenja, tačan iznos novčanih primanja, problemi sa zdravstvenim osiguranjem, uloga, angažman i aktivnosti na poslu, kao i nastajanje pojedinih dela prof. Slijepčevića tokom njegovog dvodecenijskog zaposlenja. Prezentovan je i novi predložak rada na temu istorije Srpske pravoslavne crkve nakon Drugog svetskog rata, koji je predstavljao kostur novog i obimnog dela. Rezultate svog istraživanja i prikupljanja podataka, Slijepčević je objavio u knjizi pod naslovom Istorija Srpske pravoslavne crkve III, 1986. godine. Date su i pojedinosti Slijepčevićevog prestanka rada na Institutu, odnosno njegovog penzionisanja i sumiran njegov rad i stvaralaštvo na Institutu 1955–1975. godine. Konstatovano je njegovo veliko pregalaštvo, koje se zapaža u obilju korisnih, naučnih, a svakako i aktuelnih radova: knjiga, monografija, članaka, studija, prikaza i leksikografskih odrednica, koje je napisao uprkos veoma teškom emigrantskom životu. Njegov život u egzilu bio je prožet nesigurnostima i strahom, uz višedecenijske izuzetno skromne materijalne mogućnosti (koje su uslovljavale i neadekvatne uslove zdravstvene nege već narušenog Slijepčevićevog zdravlja).