U ovom radu nastojali smo da analiziramo stavove Milovana Đilasa prema Crnoj Gori, njenom državnopravnom položaju i odnosu prema Srbiji, kao i nacionalnom osećanju crnogorskog stanovništva, odnosno afirmaciji crnogorske nacije tokom i posle Drugog svetskog rata. Istraživanjem je obuhvaćen period od sredine tridesetih do sredine devedesetih godina dvadesetog veka. Rad je zasnovan na tekstovima Milovana Đilasa, člancima u Borbi, Komunistu, sećanjima njegovih savremenika i saradnika.