Tokovi istorije 2/2015

Srđan MILOŠEVIĆ

Komunistička partija Jugoslavije o seljačkom i agrarnom pitanju
u periodu između dva svetska rata

Apstrakt:

U radu je predstavljen put dolaska Partije do lenjinističkih stanovišta o savezu proletarijata i seljaštva (seljačko pitanje), koja su u Kominterni smatrana istinski naučnosocijalističkim, kao i partijsko viđenje problema agrarne reforme i seljačke zemljišne svojine uopšte u Jugoslaviji između dva svetska rata (agrarno pitanje). Kao glavni izvor korišćena je dokumentacija centralnih partijskih organa (objavljena kongresna i konferencijska dokumentacija, raspisi CK KPJ, članci partijskih funkcionera, brošure i razni propagandni materijali). Ukazano je na ključne tačke koje su predstavljale prekretnice u politici KPJ u agrarnom i seljačkom pitanju u posmatraniom periodu i na vidljivo odsustvo praktičnih rezultata aktivnosti Partije u seoskoj sredini. Prikazana je i taktička strana partijske politike: u domenu seljačkog pitanja to je bilo solidarisanje sa siromašnim seljaštvom i pokušaj pridobijanja njegove političke podrške; u domenu agrarnog pitanja, KPJ je takički izostavljala da u celosti jasno predstavi svoj agrarni program (kolektivizacija, nacionalizacija zemlje), zadržavajući se prvenstveno na zahtevu da zemlja velikih poseda bude podeljena seljacima u agrarnoj reformi, bez preciziranja sa kakvim svojinskim pravima seljaka na zemlju.

Ključne reči:

Komunistička partija Jugoslavije, seljačko pitanje, agrarno pitanje